Waarom kleine dingen tellen voor het klimaat
Waarom kleine dingen tellen voor een beter klimaat
Acht uur na het eten. Vaste prik bij mijn ouders thuis om het journaal te kijken. Henny Stoel en Harmen Siezen: ik ben met ze opgegroeid. Inmiddels is alles veranderd en heb ik al lang een gezin voor mezelf, maar het nieuws? Dat keek ik nog vaak. Tot voor kort in ieder geval.
Nog niet eens zo lang geleden bekroop me na het zien van het achtuurjournaal een heel slecht gevoel. Ik weet niet eens meer of er een item voorbij kwam over nog een mislukte klimaattop, plastic soep, bijensterfte, toenemende CO₂-uitstoot of een overstroming of orkaan als gevolg van de opwarming van de aarde.
Noem het een soort vluchtgedrag, hypocrisie of zelfbescherming, maar het liefst wilde ik de tv uitzetten. Net of ik het slechte nieuws over de wereld niet meer aanhoren kon. Gewoon uit een gevoel van pure machteloosheid. Ik had naar mijn idee − met wat korter douchen en wat vaker de fiets pakken − toch geen invloed op klimaatverandering.
Had ik het even mis. Ik ben er inmiddels van overtuigd dat de inspanning van een individu er wel toe doet. En dat hetzelfde geldt voor de kleine dingen die je verandert in je dagelijks leven. Here is why.
1. Van de een op de ander wordt duurzaamheid de nieuwe norm
Ik las – ook nog maar kort geleden – een van de boeken van Berthold Gunster. Direct was ik fan van zijn ‘omdenken’. Mag ik je eens meenemen in een gedachte-experiment? Eentje over het klimaat uiteraard. Daar komt ie.
Wat als we van klimaatverandering een ‘goed’ maken in plaats van een ‘fout’? En we in de klimaatcrisis niet zozeer het probleem als uitgangspunt nemen, maar juist de kans zien? Misschien vinden we er wel een betere wereld mee uit.
Op diezelfde manier kun je ook kijken naar je eigen invloed op klimaatverandering. Je kunt denken: het probleem is te groot, mijn inspanningen zijn te klein en maken daardoor niet het verschil.
Alleen levert het veel meer op als je een andere overtuiging zou kiezen. Wat gebeurt er als jij gaat zien dat je een aandeel hebt in het geheel? Stel je eens voor welke kant het op gaat als jij én de mensen om je heen kleine stapjes zetten voor een beter klimaat?
Duurzaamheid zou zo de nieuwe norm worden. In uitvoering door de massa en compleet normaal bevonden. Iets wat je doet, elke dag.
2. Kleine stappen voor een beter klimaat worden vanzelf groter
Recyclen, vleesminderen, plastic mijden. De dagelijkse keuzes die je maakt voor een beter klimaat lijken misschien klein. Maar ze zijn een perfecte voedingsbodem voor meer klimaatbewustzijn. Ik noem het daarom machtig kleine stapjes. Kleine dingen die ook nog eens vanzelf groter worden.
Bij mij ging het in ieder geval precies zo. Mijn gevoel voor verantwoordelijkheid voor het klimaat is voor de hand liggend en klein begonnen. Ik was er echt niet elke dag mee bezig. Maar al snel tipte iemand me haarzeep te gebruiken in plaats van plastic flessen met shampoo en dacht ik bij alles na – tot nog boven de afvalbak − of ik het niet kon hergebruiken of maken in plaats van weggooien (ik weet het: ik ben de uitzondering. In ieder geval tot het moment dat duurzaamheid de nieuwe norm is ;).
Om even op mijn punt terug te komen: kleine stappen voor een beter klimaat maak je in je hoofd vanzelf groter. Je past je gedrag elke dag een beetje aan en ineens is die droom van het rijden van een elektrische auto niet meer zo ver weg. Je vergroot steeds wat meer de cirkel van invloed die je hebt. Heel geleidelijk, zonder dat je daar naar je gevoel op inboet. Sterker nog: je kunt er een heel goed gevoel van krijgen.
3. Wél wat doen voelt veel beter dan ‘niets’ doen
‘You’re either part of the solution or part of the problem’. Ooit van gehoord? En kies je dan voor de oplossing of het probleem? Het standpunt dat je inneemt maakt nogal veel uit. Voor de planeet en zeker ook voor jouw gevoel.
Neem nou machteloosheid, boosheid en angst. Machteloosheid en je afvragen waar we met zijn allen nou in godsnaam mee bezig zijn. Boos zijn op de groten der aarde omdat ‘ze’ te weinig ondernemen. Angst voelen omdat er niets lijkt te veranderen en ‘het misschien allemaal sowieso te laat is’.
Het zijn negatieve gevoelens die niet alleen je dag minder mooi maken, maar die je ook doen neerleggen bij de situatie. Daarnaast is de kans groot dat ze ertoe leiden dat je veel minder doet dan je kunt. Of dat je ‘niets’ doet. Terwijl wél wat doen meer oplevert en vast beter voelt. Toch? Hoe sta jij hierin?